Een groot deel van de energierekening bestaat uit de belastingen (de energiebelasting). Momenteel bestaat meer dan de helft van de energierekening uit energiebelastingen en BTW. Door het heffen van belasting hoopt de overheid dat particulieren en bedrijven bewuster om gaan met energie. Aangezien men door de belastingen meer geld moet betalen voor energie hoopt de overheid dat men minder zal verbruiken en zo milieubewuster leeft of opereert. Maar hoe ontwikkelt de energiebelasting zich?
Nou, in de afgelopen jaren is deze sterk gestegen om de klimaatdoelstellingen kracht bij te zetten. Daarnaast zijn ook de energietarieven door extreme marktomstandiggeden sinds eind 2022 geexplodeerd. Aangezien de energiekosten door deze forse stijging voor vele onbetaalbaar wordt heeft het kabinet maatregelen genomen om de energierekening enigsinds te laten dalen. Dit doet het onder andere door middel van het tijdelijke prijsplafond.
Energiebelasting aardgas (2011 – 2023)
In de afgelopen jaren is de energiebelasting over uw gasverbruik extreem gestegen. Elk jaar is de energiebelasting over gasverbruik gestegen met enkele centen. In 2023 betaalt u bij een gemiddeld gasverbruik €0,4898 energiebelasting per verbruikte m3 aardgas.
| Jaar | 0 - 170.000 m3 | 170.001 - 1 miljoen m3 | 1 - 10 miljoen m3 | 10 miljoen + m3 |
|---|---|---|---|---|
| 2023 | € 0,48980 | € 0,09621 | € 0,05109 | € 0,03919 |
| 2022 | € 0,36322 | € 0,06632 | € 0,02417 | € 0,01298 |
| 2021 | € 0,34856 | € 0,06547 | € 0,02386 | € 0,01281 |
| 2020 | € 0,33307 | € 0,06444 | € 0,02348 | € 0,01261 |
| 2019 | € 0,29313 | € 0,06542 | € 0,02383 | € 0,01280 |
| 2018 | € 0,26001 | € 0,06464 | € 0,02355 | € 0,01265 |
| 2017 | € 0,25244 | € 0,06215 | € 0,02265 | € 0,01216 |
| 2016 | € 0,25168 | € 0,06954 | € 0,02537 | € 0,01212 |
| 2015 | € 0,1911 | € 0,0677 | € 0,0247 | € 0,0118 |
| 2014 | € 0,1894 | € 0,0446 | € 0,0163 | € 0,0117 |
| 2013 | € 0,1862 | € 0,0439 | € 0,0160 | € 0,0115 |
| 2012 | € 0,1667 | € 0,0400 | € 0,0127 | € 0,0119 |
| 2011 | € 0,1639 | € 0,0393 | € 0,0125 | € 0,0117 |
Opvallend aan bovenstaande tabel is dat grootverbruikers relatief gezien weinig energiebelasting betalen. Dit terwijl ze de grootste vervuilers zijn.
Ondanks dat veel partijen de overheid vragen de energiebelasting eerlijker te verdelen lijkt dit niet te gebeuren. Ondanks dat grootverbruikers de grootste vervuilers zijn wil de overheid de industrie niet te veel belasten. Dit zorgt namelijk voor een ongunstiger vestigingsklimaat in Nederland.
Energiebelasting elektriciteit (2011 – 2023)
De energiebelasting over stroom was normaal gesproken redelijk stabiel, maar is sinds 2023 ook flink gestegen.
Vanaf 1 januari 2023 betalen consumenten €0,012599 energiebelasting per kWh stroom. Dit is fors hoger dan het tarief in 2022, dat tijdelijk fors werd verlaagd om de stijgende kosten voor gas, water en licht een halt toe te roepen.
| Jaar | 0 - 10.000 kWh | 10.001 - 50.000 kWh | 50.001 - 10 miljoen kWh | 10 milj + (part.) | 10 milj + (zakelijk) |
|---|---|---|---|---|---|
| 2023 | € 0,12599 | € 0,10046 | € 0,03942 | € 0,00175 | € 0,00115 |
| 2022 | € 0,03679 | € 0,04361 | € 0,01189 | € 0,00114 | € 0,00057 |
| 2021 | € 0,09428 | € 0,05164 | € 0,01375 | € 0,00113 | € 0,00056 |
| 2020 | € 0,09770 | € 0,05083 | € 0,01353 | € 0,00111 | € 0,00055 |
| 2019 | € 0,09863 | € 0,05337 | € 0,01421 | € 0,00117 | € 0,00058 |
| 2018 | € 0,10458 | € 0,05274 | € 0,01404 | € 0,00116 | € 0,00057 |
| 2017 | € 0,1013 | € 0,04901 | € 0,01305 | € 0,00107 | € 0,00053 |
| 2016 | € 0,1007 | € 0,04996 | € 0,01331 | € 0,00107 | € 0,00053 |
| 2014 | € 0,1185 | € 0,0431 | € 0,0115 | € 0,0010 | € 0,0005 |
| 2015 | € 0,1196 | € 0,0469 | € 0,0125 | € 0,0010 | € 0,0005 |
| 2013 | € 0,1165 | € 0,0424 | € 0,0113 | € 0,0010 | € 0,0005 |
| 2012 | € 0,1140 | € 0,0415 | € 0,0111 | € 0,0010 | € 0,0005 |
| 2011 | € 0,1121 | € 0,0408 | € 0,0109 | € 0,0010 | € 0,0005 |
Ook voor stroom geldt het feit dat grootverbruikers relatief goedkoop uit zijn. Zo betalen grote stroomverbruikers maar €0,00115 per verbruikte kWh stroom.
Heffing Opslag Duurzame Energie (ODE)
De heffing Opslag Duurzame Energie (ODE) was een aparte energiebelasting die u tot 2023 betaalde over uw stroom- en gasverbruik. Voor elke kWh en m3 die u verbruikte betaalde u enkele centen extra belasting.
Sinds 2023 is de heffing ODE helemaal afgeschaft. Wel is het zo dat de extra heffing nu voor een deel in de energiebelasting is verwerkt.
Het idee achter de heffing ODE was om mensen extra te belasten voor hun energieverbruik. Hierdoor zouden mensen bewuster met energie om moeten gaan. Daarnaast konden de baten van de heffing ODE gebruikt worden om duurzame energieprojecten te ondersteunen.
Opslag duurzame energie op aardgas 2013 – 2023 (normaal tarief)
| Jaar | 0 - 170.000 m³ | 170.001 - 1 miljoen m3 | 1 - 10 miljoen m3 | 10+ miljoen m3 |
|---|---|---|---|---|
| 2023 | € 0 | € 0 | € 0 | € 0 |
| 2022 | € 0,0865 | € 0,0239 | € 0,0236 | € 0,0236 |
| 2021 | € 0,0851 | € 0,0235 | € 0,0235 | € 0,0235 |
| 2020 | € 0,0775 | € 0,0214 | € 0,0212 | € 0,0212 |
| 2019 | € 0,0524 | € 0,0161 | € 0,0059 | € 0,0031 |
| 2018 | € 0,0285 | € 0,0106 | € 0,0039 | € 0,0021 |
| 2017 | € 0,0159 | € 0,0074 | € 0,0027 | € 0,0013 |
| 2016 | € 0,0113 | € 0,0042 | € 0,0013 | € 0,0009 |
| 2015 | € 0,0074 | € 0,0028 | € 0,0008 | € 0,0006 |
| 2014 | € 0,0046 | € 0,0017 | € 0,0005 | € 0,0004 |
| 2013 | € 0,0023 | € 0,0009 | € 0,0003 | € 0,0002 |
Opslag duurzame energie op aardgas 2013 – 2023 (verlaagd tarief)
| Jaar | 0 - 170.000 m³ | 170.001 - 1 miljoen m3 | 1 - 10 miljoen m3 | 10+ miljoen m3 |
|---|---|---|---|---|
| 2023 | € 0 | € 0 | € 0 | € 0 |
| 2022 | € 0,0139 | € 0,0090 | € 0,0236 | € 0,0236 |
| 2021 | € 0,0137 | € 0,0089 | € 0,0232 | € 0,0232 |
| 2020 | € 0,0124 | € 0,0081 | € 0,0212 | € 0,0212 |
| 2019 | € 0,0084 | € 0,0061 | € 0,0059 | € 0,0031 |
| 2018 | € 0,0046 | € 0,0040 | € 0,0039 | € 0,0021 |
| 2017 | € 0,0026 | € 0,0025 | € 0,0027 | € 0,0013 |
| 2016 | € 0,0018 | € 0,0021 | € 0,0013 | € 0,0009 |
| 2015 | € 0,0012 | € 0,0014 | € 0,0008 | € 0,0006 |
| 2014 | € 0,0007 | € 0,0009 | € 0,0005 | € 0,0004 |
| 2013 | € 0,0004 | € 0,0004 | € 0,0003 | € 0,0002 |
Opslag duurzame energie op elektriciteit 2013 – 2023
| Jaar | 0 - 10.000 kWh | 10.001 - 50.000 kWh | 50.001 - 10 miljoen kWh | 10+ miljoen kWh (particulier) | 10+ miljoen kWh (zakelijk) |
|---|---|---|---|---|---|
| 2023 | € 0 | € 0 | € 0 | € 0 | € 0 |
| 2022 | € 0,0305 | € 0,0418 | € 0,0229 | € 0,0005 | € 0,0005 |
| 2021 | € 0,0300 | € 0,0411 | € 0,0225 | € 0,0004 | € 0,0004 |
| 2020 | € 0,0273 | € 0,0375 | € 0,0205 | € 0,0004 | € 0,0004 |
| 2019 | € 0,0189 | € 0,0278 | € 0,0074 | € 0,0003 | € 0,0003 |
| 2018 | € 0,0132 | € 0,0180 | € 0,0048 | € 0,000194 | € 0,000194 |
| 2017 | € 0,0074 | € 0,0123 | € 0,0033 | € 0,000131 | € 0,000131 |
| 2016 | € 0,0056 | € 0,0070 | € 0,0019 | € 0,000084 | € 0,000084 |
| 2015 | € 0,0036 | € 0,0046 | € 0,0012 | € 0,000055 | € 0,000055 |
| 2014 | € 0,0023 | € 0,0027 | € 0,0007 | € 0,000034 | € 0,000034 |
| 2013 | € 0,0011 | € 0,0014 | € 0,0004 | € 0,000017 | € 0,000017 |
Vrijstelling ODE elektrische voertuigen
In 2017 en 2018 goldt er een nultarief voor de ODE op adressen waar een oplaadinstallatie aanwezig is voor elektrische voertuigen. Door middel van deze maatregel wilde de overheid consumenten stimuleren om de overstap te maken naar elektrisch rijden. Ook de vrijstelling ODE is sinds 2023 niet meer van kracht.
Energiebelasting hoger dan verwacht
Onlangs werd duidelijk dat de energierekening flink hoger is uitgevallen dan het kabinet had gedacht. Aangezien er gebruik is gemaakt van verouderde cijfers had het kabinet een kleine stijging verwacht, maar deze viel beduidend hoger uit. Volgens cijfers van het CBS stijgt de gemiddelde energierekening met €334,00 per jaar. Een flinke klap voor huishoudens met een laag inkomen.
Hiernaast zorgt de energiecrisis sinds 2022 al voor aanhoudend hogere tarieven voor gas en stroom. Hierdoor hebben nog meer huishoudens moeite met het betalen van de energierekening.
Om de energierekening betaalbaar te houden heeft het kabinet besloten diverse aanpassingen te gaan maken. Zo is de heffingskorting tijdelijk verhoogd. Daarnaast is het prijsplafond bedacht om kwetsbare huishoudens beter te beschermen tegen de gevolgen van de snel stijgende energierekening.
Kritiek op beleid energiebelasting
Uit onderzoek door een speciale denktank blijkt dat kleinverdieners het hardst geraakt worden door het huidige kabinetsbeleid. Wat voor de nodige kritiek zorgt. De belangrijkste conclusies uit het onderzoek? Consumenten betalen een stuk meer dan bedrijven. Daarnaast betalen kleinverdieners relatief gezien meer energiebelasting dan grootverbruikers. Zo betalen kleinverbruikers tegen 2021 6,2% van hun besteedbaar inkomen aan energiebelastingen. Dit percentage ligt voor grootverdieners slechts rond de 1,5%. En ook binnen het zakenleven is de verdeling behoorlijk oneerlijk. Zo betalen sommige zakelijke grootverbruikers tot wel 4 keer minder belastingen per uitgestoten ton CO2.
Naast de energiebelastingen is er ook kritiek op de verdeling van subsidies. Zo gaat maar liefst 80% van de subsidies richting het bedrijfsleven. En van dit deel gaat een leeuwendeel op aan bedrijven binnen de energiesector en land- en tuinbouw. Ook hieruit blijkt dat grote vervuilers en verbruikers het voordeligst uit zijn met het huidige kabinetsbeleid.
Topman Vattenfall Nederland pleit voor afschaffen energiebelasting
Onlangs deed de topman van Vattenfall Nederland een opvallende uitspraak. De nieuwe topman van het energieconcern pleitte in het Financieele Dagblad voor het afschaffen van de energiebelasting. Volgens hem ondermijnen de stijgende energieprijzen het draagvlak voor de overgang naar duurzame energie.
”Consumenten zien vooral hoe hun rekening steeds hoger is geworden” aldus Martijn Hagens (topman Vattenfall Nederland).
Vanwege de stijgende energiekosten snapt Hagens dat veel mensen zorgen hebben omtrent de ingeslagen weg naar meer zon en wind. Om deze reden denkt Hagens dat het afschaffen van de energiebelasting een goede stap is om meer draagvlak te creëren voor de energietransitie. ‘’Die belasting is ooit ingevoerd om energie duurder te maken en mensen zo te stimuleren energie te besparen. De opbrengsten worden echter niet gebruikt voor de energietransitie, maar vloeien naar de algemene middelen’’. Naast de hoge energiebelasting is ook de BTW over energiekosten een doorn in het oog van de topman. Deze maatregel lijkt enkel te bestaan om de staatskas te spekken.
Ondanks dat Hagens niet tevreden is met de energiebelasting in Nederland vindt hij dat de heffing Opslag Duurzaam Energie (ODE) wel goed werkt. Deze extra toeslag die consumenten betalen over hun energieverbruik wordt namelijk rechtstreeks geïnvesteerd in duurzame energieprojecten. Hiermee heeft dit een direct effect op de energietransitie in Nederland.
Wanneer Hagens het zelf voor het zeggen zou hebben zou de topman de energiebelasting afbouwen. De inkomsten die uit de energiebelasting zouden binnenkomen zou hij gebruiken ten behoeve van de stijgende ODE en netkosten. Daarnaast ziet Hagens toekomst in het subsidiëren van de energietransitie bij mensen thuis. ”Bijvoorbeeld met subsidies voor warmtepompen, HR++ glas of een aansluiting op een duurzaam warmtenet.”
Toekomst energiebelasting (Klimaatwet)
Momenteel zijn diverse fracties uit de Tweede Kamer bezig met het opstellen van de eerste Nederlandse Klimaatwet. Deze Klimaatwet bevat doelstellingen te aanzien van het klimaat die nog verder gaan dan de huidige internationale afspraken. Zo wel de overheid in 2030 ongeveer 49% minder CO2 uitstoten dan in 1990. Daarnaast is het uiteindelijke doel om in het jaar 2050 maar liefst 95% minder CO2 uit te stoten dan in 1990.
Om deze ambitieuze doelstellingen te behalen wil de overheid enkele maatregelen nemen. Een van de belangrijkste maatregelen is het flink verhogen van de belasting over aardgas. Zo is het idee om de belasting over aardgas met 75% te laten stijgen in de komende 12 jaar. Hierdoor moeten zowel huiseigenaren, bedrijven en woningcorporaties gestimuleerd worden om over te stappen op duurzame alternatieve zoals elektrische warmtepompen. Naast deze verhoging zal de belasting over stroom ongeveer met 50% dalen, waardoor elektrische verwarmingssystemen nog interessanter worden.
Wanneer de Tweede Kamer instemt met dit plan dan zal de energierekening opnieuw flink stijgen. Zo zouden huishoudens bij een gelijkblijvend gasverbruik al snel tussen de €200,00 en €300,00 meer kwijt zijn aan energiebelastingen. Hiermee worden vooral armere huishoudens geraakt aangezien deze minder eenvoudig kunnen investeren in dure alternatieve verwarmingssystemen. Voor deze huishoudens wordt er overigens wel gewerkt aan speciale regelingen, maar of deze voldoen zijn moet nog blijken.
Belastingtarief energiebelasting?
Over uw energieverbruik betaalt u het gebruikelijke belastingtarief van 21%. Deze BTWwordt in rekening gebracht door uw netbeheerder en energieleverancier en deze dragen het vervolgens af aan de Belastingsdienst.
Door de fors gestegen energieprijzen zijn de BTW-baten voor de overheid de afgelopen jaren een stuk hoger. Dit is goed voor de schatkist, maar niet voor de portomonnee van de burgers.
Energie vergelijken via Goedkope Energie en Gas.nl
Met onze energievergelijker kunt u eenvoudig de beste energie aanbiedingen vergelijken en overstappen naar goedkope energie. Stap ook over en ontvang een gratis tablet, korting op stroom of een leuk welkomstcadeau! Meer weten? Bekijk hier alle energie informatie pagina’s of bekijk hier de FAQ.
Mijn naam is Koen Verkerk. Ik ben de website GoedkopeEnergieenGas.nl in 2014 gestart om mensen bewuster te maken van het geld dat men kan besparen door af en toe een blik te werpen op hun energiezaken. In de bijna 10 jaar dat ik al blog via deze website heb ik al duizenden mensen geholpen met een overstap. Daarnaast heb ik honderden artikelen geschreven over relevante vraagstukken.
Ik schrijf momenteel dagelijks over ontwikkelingen binnen de energiemarkt. Zo weet ik alles van de huidige gasprijs. Ook weet ik van alles over de gemiddelde kosten voor gas water en licht. Daarnaast vertel ik u hoe u eenvoudig energie kunt en besparen en waar de beste acties van dit moment zijn. Hierdoor krijgt u meer inzicht in uw persoonlijke situatie en kunt u flink geld besparen.
In mijn vrije tijd sport ik graag. Ik hou onder andere van wielrennen en boksen. Daarnaast doe ik graag leuke dingen met vrienden en familie en drink ik graag een goed glas whisky.
Heeft u een vraag over iets wat ik heb geschreven? Of over uw persoonlijke energiesituatie? Neem dan contact met mij op via email. Voor vragen over een specifiek onderwerp kunt u ook in onze F.A.Q. terecht.
Ook te bereiken via