Het gasverbruik in Nederland daalde aanzienlijk in het afgelopen jaar, met ruim 11 procent ten opzichte van een jaar eerder. Dit ondanks vergelijkbare temperaturen tijdens de winters. Hiermee lijkt de neerwaartse trend in gasverbruik zich voorlopig door te zetten.
Landelijks gasverbruik van 30 miljard kubieke meter
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bedroeg het totale gasverbruik in Nederland in 2023 ongeveer 30 miljard kubieke meter, wat een afname van 5 procent vertegenwoordigt ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit is vooral opvallend gezien het feit dat het gasverbruik al met een kwart was gedaald in vergelijking met 2021.
Daling voornamelijk ingezet vanwege hoge gasprijzen
De stijging van de gasprijzen sinds de Russische invasie in Oekraïne in 2022 heeft bijgedragen aan deze ontwikkeling. Hoewel er vorig jaar een daling te zien was in de gasprijzen, liggen ze nog steeds hoger dan vóór de crisis in Oekraïne.
Een belangrijke strategie die Nederlandse huishoudens hebben toegepast om hoge energierekeningen te vermijden, is het verbeteren van de isolatie van hun woningen. Dit heeft geresulteerd in een blijvende vermindering van de afhankelijkheid van cv-ketels voor warmte.
Bovendien heeft ongeveer een derde van de huishoudens met een houtkachel of open haard vaker gebruik gemaakt van deze bronnen voor warmte. Het aantal huishoudens met een houtkachel of open haard in Nederland bedraagt momenteel 1,2 miljoen.
Daling ook te zien in commerciële en industriele sector
Niet alleen huishoudens, maar ook commerciële gebouwen zoals winkels, horecagelegenheden en ziekenhuizen hebben hun gasverbruik verminderd, met een afname van 7 procent ten opzichte van 2022. In de industrie was er ook een daling van 4 procent in het gasverbruik, hoewel deze ontwikkelingen sterk variëren per sector.
Volle gasvoorraden door lager verbruik
Door het lagere gasverbruik zijn de voorraden momenteel goed gevuld. Eind 2021 was slechts 33 procent van de gasopslagen gevuld. Om de leveringszekerheid van aardgas te waarborgen, werd er in 2022 een streefniveau vastgesteld voor de vulling van deze opslagen. Door zowel het lage gasverbruik als andere factoren, steeg de vulling van de gasopslagen eind 2022 tot 76 procent. Tegen het einde van 2023 was dit percentage verder gestegen naar 81 procent. Hierdoor lopen we minder risico op problemen en hoge prijzen wanneer er iets onverwachts gebeurd.
Gaswinning verder verminderd
In 2023 daalde de aardgaswinning ook opnieuw, met een totale afname van 34 procent. Op het vasteland werd de winning met 47 procent verminderd, terwijl op zee een afname van 19 procent werd genoteerd. Op 1 oktober 2023 werd het Groningenveld gesloten. Sindsdien wordt er alleen in uitzonderlijke gevallen nog gas uit dit veld gewonnen. Door de afnemende binnenlandse winning en toenemende import worden de gasopslagen steeds meer gevuld met gas uit het buitenland.
Meer buitenlands gas, vooral LNG
De import van vloeibaar aardgas (LNG) via tankerschepen vertoonde in 2023 een stijging van 33 procent, waardoor het totale volume uitkwam op 25 miljard kubieke meter. Aan de andere kant werd er via pijpleidingen 23 procent minder gasvormig aardgas ingevoerd, wat neerkomt op bijna 31 miljard kubieke meter. Het aandeel van LNG in de totale invoer bedroeg bijna 45 procent, een aanzienlijke toename ten opzichte van de 32 procent in 2022.
De verschuiving naar LNG begon na de Russische inval in Oekraïne, toen er gezocht werd naar alternatieven om de afhankelijkheid van Russisch gas, voornamelijk via pijpleidingen, te verminderen. In 2021 kwam nog 24 procent van het geïmporteerde aardgas uit Rusland, maar dit daalde tot minder dan 9 procent in 2023. Nederland importeerde meer LNG uit de Verenigde Staten, waarbij een derde van al het aardgas in 2023 uit dit land afkomstig was.
