De afgelopen 2 dagen schoten de stroomprijzen voor de tweede avond op rij omhoog. Ook voor vanavond verwachten energieleveranciers een verdubbeling van de prijs per kWh. De oorzaak? De wintertijd, een paar windstille dagen en de sluiting van traditionele energiecentrales.
Wie een vaste prijs voor energie betaalt zal niks merken van de hogere prijzen. Maar voor iedereen met een dynamische energieprijs zal het even slikken zijn.
Tot meer dan 80 eurocent per kWh
Wie regelmatig zijn energie-app checkt, heeft het misschien al gezien: gisteravond rond etenstijd piekte de stroomprijs flink. Ook vandaag kan dit opnieuw gebeuren.
Normaal betaalt de gemiddelde stroomgebruiker in Nederland zo’n 32 cent per kilowattuur. Gisteren steeg dit bij diverse aanbieders tussen 17.00 en 20.00 uur tot meer dan 80 cent.
Ook bij mijn dynamische energieleverancier Frank Energie was het raak, stroom was enkele uren fors duurder. De vaatwasser of wasmachine gebruiken, kostte daardoor al snel 50 eurocent extra.
Schaarste door weinig wind in Europa
De hoge stroomprijzen komen door een tekort aan windenergie. Door windstilte is er de afgelopen dagen weinig opgewekt in heel Noordwest-Europa.
Ook de wintertijd speelt een rol: als de meeste mensen thuiskomen van hun werk, is de zon al onder. Tijdens de piekuren tussen 17.00 en 20.00 uur kan het Europese stroomnet daardoor niet op zonne-energie rekenen.
Er is overigens nog één belangrijke oorzaak volgens Martien Visser, lector energietransitie.
‘’Doordat in heel Noordwest-Europa kolen- en kerncentrales zijn gesloten, zitten we met een krappe energiemarkt. Bij een gebrek aan groene energie uit wind of zonlicht moeten energieleveranciers een beroep doen op die zogeheten ‘grijze’ elektriciteitscentrales.’’
Uiteindelijk komt het er hierdoor op neer dat gascentrales moeten worden opgestart om aan de vraag te voldoen. Dit is duur, en hierdoor stijgt de prijs aanzienlijk.
Europese energiemarkt
Grijze energie is niet altijd duurder dan groene energie. Maar bij schaarste wordt de prijs per kilowattuur vooral bepaald door de vraag, niet zozeer door het aanbod. Visser legt uit: “De Europese energieprijzen worden dagelijks berekend door een computer. De prijs moet zo worden vastgesteld dat vraag en aanbod precies gelijk zijn. Bij schaarste kan dit leiden tot heel hoge prijzen. Grijze producenten profiteren hiervan: er is veel vraag naar hun stroom en de prijzen zijn enorm hoog.”
Geld besparen door op ander moment stroom te verbruiken
Consumenten met een dynamisch contract merken de prijsstijging direct. Zij betalen elk uur de actuele stroomprijs. Dit maakt het duurder als ze hun oven aanzetten of de auto opladen tijdens piekuren.
Wie bang is voor een hoge energierekening kan hier wel op inspelen. Door uw stroomverbruik een paar uur uit te stellen, kan u de hoge prijzen vermijden.
”Weinig effect op de energierekening”
De prijsstijging geldt voorlopig alleen tijdens piekuren. Energieleveranciers stellen klanten gerust: die paar uur per maand hebben weinig invloed op de totale energierekening. Maar Visser maakt zich wel zorgen: “Deze winter kunnen we vaker zulke pieken verwachten. Zolang het aanbod krap blijft, kan de gemiddelde energieprijs ook stijgen.”
In Duitsland worden reeds maatregelen genomen
Duitsland heeft om dit probleem aan te pakken twee jaar geleden zijn gesloten kolencentrales weer opgestart. Dit ondanks de klimaatschade door het verbranden van steenkool. Begin dit jaar keurde de Duitse regering ook de bouw van nieuwe aardgascentrales goed. Toch zijn de stroomprijzen in Duitsland momenteel hoger dan in Nederland. Ook daar waait het niet voldoende.
Slimmer met energie omgaan
Visser vindt het aanvullen van het stroomaanbod met gascentrales een goede oplossing. Maar hij benadrukt ook het belang van bewustwording bij de consument: “We moeten slimmer omgaan met ons energieverbruik. De overheid kan hierbij helpen. In Californië krijgen mensen bijvoorbeeld een sms op piekmomenten met de tip om hun airco even uit te zetten.”
